PHÂN LOẠI, ỨNG DỤNG, CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG MÁY DẬP

Công ty Hưng Phong nhận thực hiện các dịch vụ sửa chữa bảo trì máy dập tại Bắc Ninh và các tỉnh lân cận.

Máy dập là loại thiết bị cơ khí sử dụng lực lớn tác động từ trên xuống để dập, ép, cắt các sản phẩm cơ khí theo yêu cầu. Lực này được tạo ra nhờ các cơ cấu truyền động cơ khí, truyền động ma sát hoặc áp lực chất lỏng. Dựa vào cấu tạo máy, nguyên lý hoạt động và công dụng chúng ta có thể phân thành các loại cụ thể như sau:

1./ Máy dập dạng trục khuỷu:

– Lực dập: từ 16 – 10.000 tấn.

– Ứng dụng: sử dụng nhiều trong công nghệ dập cho vật liệu dạng tấm như: cắt hình các loại, đột lỗ, dập sâu hay uốn các tấm kim loại …

– Phân loại máy dập dạng trục khuỷu: Dựa vào cấu tạo hoặc kiểu dáng thân máy mà người ta chia ra các loại khác nhau:

a) Dựa vào cấu tạo máy: chia thành 2 loại

+) Máy dập hành trình cứng:

Đầu con trượt có hành trình cố định.

+) Máy dập hành trình mềm:

Đầu con trượt điều chỉnh được.

b) Dựa vào các kiểu thân máy: Chia thành 2 loại

+) Máy dập kiểu thân hở:

Thân máy có dạng chữ E máy có ưu điểm là gọn nhẹ, mở rộng được phạm vi làm việc, đưa phôi cả ba phía vào bàn máy. Kiểu này thường có lực dập không lớn hơn 100 tấn (Khi có yêu cầu lực dập lớn hơn nữa người ta dùng kiểu thân kín). Thân máy được liên kết với nhau bằng kết cấu hàn hay bulông giàng.

+) Máy dập kiểu thân kín:

có độ cứng nòng cao hơn, sản phẩm dập ra có độ chính xác cao. Việc đưa phôi vào máy thực hiện 2 phía trước sau.

c) Dựa vào dạng trục khuỷu: Chia thành 2 loại

Máy dập kiểu một trục khuỷu

+) Máy dập kiểu một trục :

Là dạng thân máy có bộ phận truyền động nằm về một phía của thân máy, tay biên máy mang đầu trượt nằm ngoài gối đỡ của thân máy, gọi là thân máy có trục công xôn. Nhược điểm: Độ cứng vững của trục chính giảm

Máy dập kiểu hai trục khuỷu

+) Máy dập kiểu hai trục :

Là dạng thân máy có bộ phận truyền động nằm hai phía của thân máy, hai tay biên máy mang cùng 1 đầu trượt và nằm ngoài gối đỡ của thân máy, gọi là thân máy có trục công xôn. Ưu điểm: Cải thiện được độ cứng vững của trục chính so với loại một trục

(Note: Các máy lớn hầu hết có hành trình mềm. Các máy dập cơ khí có thể thực hiện được các công việc khác nhau như rèn trong khuôn hở, ép phôi, đột lỗ, cắt bavia các loại …)

– Nguyên lý hoạt động: động cơ (1) hoạt động thông qua bộ truyền đai cuaro (2) kéo chuyển động cho trục (3) quay, cặp bánh răng (4) ăn khớp với bánh răng (5) lắp ở đầu trục khuỷu (5). Khi đóng ly hợp (6) lực truyền động của động cơ làm trục khuỷu (7) quay, thông qua cơ cấu tay biên (8) hay còn gọi là tay quay làm cho đầu búa trượt (9) chuyển động tịnh tiến lên xuống trong hành trình S (2 lần bán kính má khuỷu) để thực hiện chu trình dập. Đe phía dưới (10) được lắp trên bệ nghiêng và có thể điều chỉnh được vị trí ăn khớp của khuôn trên và khuôn dưới.

– Ưu điểm: Chuyển động của đầu trượt êm, nhẹ nhàng, năng suất cao, tổn hao năng lượng ít

– Nhược điểm: Khoảng cách điều chỉnh hành trình bé (chính bằng 2 lần bán kính má khuỷu) tuỳ thuộc vào đường kính trục khuỷu hay kích thước máy lớn hay nhỏ, vì vậy phải tính toán phôi chính xác và phải làm sạch phôi kỹ trước khi sử dụng dập

2./ Máy dập ma sát trục vít.

Máy dập kiểu ma sát

– Lực dập: từ 40 đến 630 tấn.

– Ứng dụng: Dùng cho sản xuất hàng loạt lớn

– Nguyên lý hoạt động: Động cơ (1) hoạt động thông qua bộ truyền đai cuaro (2), kéo chuyển động cho trục (4) quay, trên trục (4) có lắp các đĩa ma sát (3) và (5). Khi nhấn bàn đạp (11) cần điều khiển (10) đi lên, đẩy trục (4) dịch chuyển sang phải và đĩa ma sát (3) tiếp xúc với bánh ma sát (6) làm cho trục vít quay theo chiều đưa đầu búa đi xuống . Khi đến vị trí cuối của hành trình ép, vấu (8) tỳ vào cử cố định (9) làm cho cần điều khiển (10) đi xuống, đẩy trục (4) qua trái và đĩa ma sát (5) tỳ vào bánh ma sát (6) làm cho trục vít quay theo chiều ngược lại, đưa đầu trượt đi lên, đến cử của hành trình (7), cần (10) lại được nhấc lên, trục (4) được đẩy sang phải, lặp lại quá trình trên.

– Ưu điển: Máy dập ma sát có chuyển động đầu trượt êm, tốc độ ép không lớn nên kim loại biến dạng triệt để hơn so với máy búa, hành trình làm việc điều chỉnh trong phạm vi khá rộng, phù hợp với sản xuất sản phẩm hàng loạt nhỏ, có tính vạn năng cao và có khả năng làm thay các công việc của máy búa, máy dập nóng và có thể dùng trong công nghệ kẹp nguội như nắn, uốn, cắt …

– Nhược điểm: Năng suất thấp

3./ Máy dập thủy lực.

Máy dập thuỷ lực

– Ứng dụng: Sử dụng rộng rãi trong rèn tự do, rèn khuôn ép các loại như chất dẻo hoặc các vật liệu như kim loại, và dùng ép bột kim loại các loại …

– Cấu tạo:

1- Xi lanh nâng 2- Xi lanh ép 3- Đầu ép 4- Khuôn trên

5- Van phân phối 6- Bình ổn áp 7- Bơm cao áp 8- Bể chứa dầu

– Nguyên lý hoạt động: Động cơ (E) hoạt động (thường là motor điện) truyền động cho bơm thuỷ lực (D) làm việc hút chất lỏng từ tank chứa (G) đẩy qua đường ống dẫn cao áp (16) với áp suất cao khoảng 200-250 KG/Cm2 đến bộ phân phối (B). Năng lượng của dòng chất lỏng cao áp này được hiệu chỉnh (Van điều chỉnh) để đảm bảo áp suất yêu cầu nhờ các bình chứa khí nén (17) của hệ thống sẽ hiệu chỉnh áp suất (C) như mong muốn.

Máy ép làm việc có 3 trạng thái: khi nâng đầu máy lên ta đưa tay gạt về vị trí 1, van a và C đóng, van b và d mở, dòng chất lỏng có áp suất cao đi theo đường 16-15-12 vào xi lanh nâng hạ 8 đẩy pistông 9 đi lên trên, thông qua xà trên 10 và các trụ 7 sẽ đưa xà dưới liên kết đầu ép 3 đi lên thông qua cơ cấu trượt dọc theo các trụ dẫn hướng 2. Khi đầu ép đi lên piston ép 4 sẽ đẩy dòng chất lỏng trong xi lanh ép 6 theo đường 11-14-13 về bể chứa chất lỏng G. Bằng cách phân tích tương tự đối với trạng thái làm việc dừng và trạng thái đi xuống tương ứng với các vị trí tay gạt khác nhau

Để tạo ra áp lực ép lớn trong các máy dập thủy lực thường có bộ khuyếch đại áp suất với 2 xi lanh : xi lanh hơi (1)và xi lanh dầu (3) piston (2) có 2 tầng đường kính khác nhau, tầng nằm trong xi lanh hơi sẽ có đường kính lớn hơn (D) và tầng nằm trong xi lanh dầu có đường kính nhỏ hơn (d). Với áp suất hơi (P1), áp suất dầu (P2) đã được tính toán theo thiết kế

– Ưu điểm: Lực ép rất lớn, chuyển động của đầu ép êm và chính xác, việc điều khiển hành trình ép và lực ép rất dễ dàng.

– Nhược điểm: Chế tạo phức tạp, bảo dưỡng khó khan, cần có chuyên môn về thuỷ lực và cơ khí chế tạo

4./ Máy dập lệch tâm.